Leren

Leren

Crisiservaringen kunnen je meer leren dan alle boeken over wijsheid.

Leren is het veranderen van organisatiegedrag. In essentie is leren het vormen van nieuwe, sterke en uitgebreide contacten tussen hersencellen. Dat geldt zowel voor het leren van kennis, houding en gedrag.

Zo leren we

Vergelijk het brein, onze hersenen, met een routenet, met allerlei (snel)wegen. De grote snelwegen worden automatisch herkend en roepen bijhorend automatisch gedrag op. Dit gaat vanzelf: onbewust – bekwaam.

De nieuwe wegen zijn in het begin nog onwennig. Maar hoe vaker je die bewandelt, hoe meer die zich ontwikkelt tot een grote snelweg. Snelwegen ontstaan door herhaling en training.

Leren is dus het aanleggen van nieuwe snelwegen. Deze worden gevormd door de uitlopers van hersencellen, de dendrieten en neurieten. De verbinding tussen die twee is de synaps-spleet. Hierin vindt overdracht plaats van verschillende stoffen, zgn. neurotransmitters. Die zorgen ervoor dat de juiste impuls wordt geactiveerd of geremd.

Als je lacht, een compliment of beloning ontvangt maak je de neurotransmitter dopamine aan. Je krijgt daar een fijn gevoel en door dopamine leer je sneller.

Voorbeelden van remmende krachten:

• bovengemiddelde faalkosten
• ontevreden klanten
• ongewenste uitstroom van medewerkers
• laag verandervermogen, star

Voorbeelden van ondersteunende krachten:

• groot verander- en aanpassingsvermogen
• hoge productiviteit
• goede concurrentiepositie
• flexibel en groot oplossend vermogen
• loyale medewerkers, lange dienstverbanden
• tevreden klanten
• teamwork

Wat je kunt doen om deze kracht positief te beïnvloeden

Bevorder het leren. Maak gebruik van deze breintips:

• maak ’t spannend, uitdagend, aantrekkelijk en wees een dopamine dealer
• ga eerst doen, ga later nadenken
• zet zoveel mogelijk zintuigen in
• herhaal – herhaal, oefen, oefen, spreid leeromenten en laat inslijpen
• activeer voorkennis, bevorder associëren en reflecteren

Vind nieuwe leerthema’s. Vind patronen in gemaakte vergissingen. Wat had jouw team moeten beheersen opdat deze vergissingen achterwegen bleven. Wat moeten ze leren om nieuwe vergissingen te voorkomen.

Stimuleer een leeromgeving. Organiseer periodiek bijeenkomsten waar wederzijdse kennisoverdracht en ervaringen plaatsvinden. Behandel klant- of productiesituaties en laat medewerkers met oplossingen komen.

Creëer een forum op intranet. Maak een opvallende plek op intranet waar medewerkers hun vragen stellen en ervaringen delen. Voeg een zoekfunctie op trefwoorden toe. Ontwikkel een FAQ gedeelte met een professionele redactie van experts. Hiermee schep je een belangrijke bron van kennis voor iedereen in de organisatie.

Geef zelf het goede voorbeeld. Geef fouten toe. Omarm de discipline om van negatieve ervaringen te leren. Maak je team deelgenoot van “lessons learned”. Hiermee geef jij jouw teamleden het voorbeeld en ruimte om vergissingen toe te geven en leermomenten te delen.

Bevorder intercollegiaal overleg. Richt een structuur van intervisie in. Laat dit bij aanvang faciliteren door externe coaches.

Ontwikkel een lerende organisatie. Combineer vijf elkaar versterkende disciplines: teamleren, persoonlijk meesterschap, gedeelde visie, uitwerking van mentale modellen en systeemdenken.

Organiseer feedback. Feedback zorgt ervoor dat op alle niveaus geleerd kan worden.

Ga verbintenissen aan. Leren ontstaat uit (on)zichtbare netwerken en onderlinge verbanden. Dit zijn processen waar medewerkers nieuwe kennis mee scheppen.

Ontwikkel een gemeenschappelijke visie over leren. Zolang de gewenste resultaten bereikt worden is er geen reden regels en gedrag te veranderen. Als de regels niet meer leiden tot het gewenste resultaat ontstaat de noodzaak om het gedrag (en dus de regels) te veranderen. Een andere aanleiding tot leren ontstaat wanneer een organisatie de essentiële principes van de organisatie ter discussie zet.

Laat werknemers participeren bij het oplossen van problemen. Leer werknemers technieken om werkprocessen te optimaliseren.

Richt proeftuintjes in. Geef medewerkers tijd en geld om te experimenten.

Hanteer de 70:20:10 methode. Knip de totale leertijd in 3 stukken.

• 70% voor praktijk
• 20% voor collegiaal overleg
• 10% theorie

Stimuleer kennisuitwisseling. Organiseer manieren om kennis, ideeën en informatie met elkaar te delen. Denk bijvoorbeeld aan Worldcafé’s, chat-sessies en bloggen.

Stimuleer uitwisseling van ideeën en informatie. Houd periodiek bijeenkomsten om elkaar deelgenoot te maken van de laatste nieuwtjes. Geef podium aan hen die een bijzonder verhaal hebben.