Verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid is de verplichting van iemand om ervoor te zorgen dat iets goed verloopt. Diegene is daarop aanspreekbaar en legt daarvoor verantwoording of rekenschap af aan een ander.

Zelfbeeld

Verantwoordelijkheid begint met een kloppend zelfbeeld. Er is zelfkennis nodig om te bepalen of je in staat bent om een bepaalde baan, taak of beslissing op je te nemen. Sommige banen, taken en beslissingen vereisen namelijk veel verantwoordelijkheid. Denk aan werkgelegenheid, geld of zelfs mensenlevens.

Bij een duidelijk zelfbeeld weet je de volgende dingen:

• hoe je functioneert en waarop je invloed kunt uitoefenen
• welke valkuilen je kunt tegenkomen en
• of je over de juiste vaardigheden en competenties beschikt voor de verantwoordelijkheid die je op je wilt nemen.

Verantwoordelijke mensen letten op het welbevinden van anderen en herkennen stressfactoren snel.

Zelfsturing

Organisaties verwachten in toenemende mate dat medewerkers ondernemend en probleemoplossend werken. Er is behoefte aan intrapreneurship op de werkvloer. Dit betekent voor medewerkers meer initiatiefkracht, zelfsturing en eigen verantwoordelijkheid. Hiermee beheers je makkelijker de toenemende complexiteit binnen organisaties.

De trend om medewerkers meer eigen verantwoordelijkheid te geven zet zich door. Verantwoordelijke werknemers zijn overwegend intrinsiek gemotiveerd. Met hen werk je aan een organisatie waarin gedrevenheid, motivatie en resultaatgerichtheid vanzelfsprekend zijn.

Ga ervan uit dat je teamleden intrinsiek zijn gemotiveerd en prima hun verantwoordelijkheid kunnen nemen.

Als je zelf steeds verantwoordelijkheid naar je toe trekt, ga je harder sturen en neem je meer ruimte in. Gevolg: de ander houdt jou verantwoordelijk voor het verloop en gaat zelf steeds minder initiatief nemen, wat jou bevestigt dat het van jou moet komen.

Voorbeelden van remmende krachten:

• stress, uitputting, burn-out
• onvoldoende bevoegdheden om de verantwoordelijkheid te kunnen dragen
• taaie routines en reflexen van regelzucht en systeemdrift
• het spel om prestige en poen
• overal beren op de weg zien
• in de slachtofferrol schieten

Voorbeelden van ondersteunende krachten:

• hoge alertheid, gespitst op risico’s, vernieuwing, effectiviteit en efficiency
• hoge loyaliteit van medewerkers
• besluitvaardig
• zelfstandig
• hoge productiviteit

Wat je kunt doen

Neem verantwoordelijkheid voor jezelf. Doe je uiterste best om een goed resultaat te behalen. Lukt het niet om het probleem op te lossen? Bedenk dan iets nieuws. Niemand heeft gezegd dat het eenvoudig of snel oplosbaar zou zijn. Het is geen schande om hulp te vragen. Integendeel: hulp vragen bewijst óók dat je in staat bent om verantwoordelijkheid te nemen.

Definieer wat verantwoordelijkheid betekent in jouw organisatie, jouw team. Betrek daar aspecten bij zoals houding, gedrag, het werk die invloed hebben op bedrijfsresultaten.

Koppel verantwoordelijkheden aan prestatieverwachtingen. Bespreek de resultaten in beoordelings- en functioneringsgesprekken

Leg consequenties vast. Beslis wat de gevolgen zijn als medewerkers wel of niet aan de verwachtingen voldoen.

Geef de juiste instrumenten, middelen en geef beslissingsruimte.

Toon het goede voorbeeld. Kom je beloften na. Je zegt wat je doet en doet wat je zegt.

Stuur op verantwoordelijkheid. Omarm een duidelijke visie. Delegeer en laat los en wees duidelijk over de resultaten die jullie samen willen bereiken. Stel kaders en monitor de output. Creëer ruimte voor initiatieven. Laat medewerkers hun eigen verantwoordelijkheid oppakken en confronteer hen periodiek met hun eigen resultaten. Maak teamprestaties inzichtelijk en geef hen de middelen om hun prestaties zelf te kunnen beïnvloeden. Stap over van een individuele- naar een teambeoordeling.