Humor

Humor

Humor is het vermogen om iets wat grappig, amusant of geestig is aan te voelen, te waarderen of tot uitdrukking te brengen.

Grappen zijn verhalen of vooropgezette situaties met een bedoelde humoristische of geestige strekking.

Gevoel voor humor heeft betrekking op het kunnen begrijpen, aanvoelen of zelf bedenken van een bepaalde humoristische boodschap of grap.

De werking van humor

Humor is gebaseerd op een zogenaamde dubbele binding: enerzijds creëer je een sterke associatie met het onderwerp van de humor in kwestie, zodat verteller en publiek deel uitmaken van het onderwerp of het ernstig nemen. Anderzijds wordt het zodanig gerelativeerd dat verteller en publiek afstand nemen van het onderwerp, er als het ware buiten gaan staan en het dus niét (langer) ernstig nemen. De dubbele binding die hierdoor in de hersenen ontstaat, leidt doorgaans tot lachen, al dan niet met tranen.

Humor kan in de volgende situaties optreden:

• plotselinge opluchting of vermindering van spanning. “Jeetje, dat wij dit nu kunnen verzinnen en dat zonder 3 academische titels!”
• bij een onverwachte (of verrassende) wending of een onverwacht antwoord op een bepaalde vraag of een ontknoping.
• bij een woordspeling: “Mag ik een roodkapje” (een boterham met aardbeienjam)
• als vorm van leedvermaak, dit wil zeggen als anderen fouten maken, zich dom of onhandig gedragen of pech hebben. Een overheersend element van veel grappen is, dat er een slachtoffer in voorkomt. Met name moppen over Belgen zijn geliefd bij Nederlanders.

Lachen is gezond

Of het nu komt door het vrijkomen van endorfine, adrenaline of stikstofmonoxide is niet bekend, maar lachen verbetert de doorbloeding van de aderen en dat betekent op langere termijn minder kans op hart- en vaatziektes. Tijdens het lachen maak je in de hersenen dopamine en endorfine aan waardoor je je lekkerder voelt. Lachen reduceert stress, depressies en voorkomt ontstekingen. Een (juiste) dosis humor houdt dus niet alleen jouw werknemers, maar ook jouw organisatie gezond.

Relativeren

Ernstige dingen doen, hoeft niet te betekenen dat je ze op een ernstige manier doet. Er zijn veel manieren om met problemen om te gaan. Dat kan ook op een luchtige, plezante manier. Bovendien is humor één van de belangrijkste vormen van relativeren. Met humor breng je iets ter sprake wat moeilijk ligt.

Niet voor iedereen altijd leuk

Humor brengt mensen nader tot elkaar, maar niet iedereen vindt hetzelfde grappig. Daardoor kan humor op de werkvloer ook negatieve effecten hebben: het kan mensen buitensluiten en beledigen. Humor is een zeer subjectief fenomeen. Wat één iemand hilarisch vindt, is voor een andere flauw, ongepast of onbegrijpelijk. Sommige vormen van humor, meestal rond taboes of gevoelige thema’s, worden niet door iedereen amusant gevonden. Soms is dit louter een kwestie van een slecht gekozen moment en/of de smaak en ethische grenzen van het publiek.

Als humor pesten wordt, heet dat mobbing.

IJsbreker

Humor kan het ijs even breken, zodat je weer energie krijgt en daardoor sneller tot oplossingen komt. Letterlijk even los komen uit een vastgelopen of gespannen situatie.

Makkelijker contact

Humor geeft meer openheid waardoor sociale contacten makkelijker tot stand komen. Lachen geeft mensen een ontspannen en prettig gevoel en zijn daardoor eerder bereid iets voor jou te betekenen.

Voorbeelden van remmende krachten:

• onveiligheid en mobbing mede door sarcastische, seksistische en racistische grappen
• mobbing: bewust plagen of afzeiken, elkaar op een studentikoze manier wegzetten.
• continu aandacht trekken door de pipo uit te hangen, flauwe moppen, waar niemand om lacht
• geveinsd lachen als de baas een mop vertelt
• er mee wegkomen door zich te beroepen op “Joh, het was maar een lolletje” en geen verantwoordelijkheid nemen en respectloos handelen
• onbespreekbaar houden van gevoelige onderwerpen. (“Voor de 10e keer! Deze klant betaalt niet omdat hij nog niet in dollars kan denken. Ha, ha ….”)
• als een situatie bedreigend of ongemakkelijk is snel van onderwerp veranderen (“Natuurlijk snap je dit niet, onder de rivieren hebben jullie nog nooit gehoord van …”).

Voorbeelden van ondersteunende krachten:

• smeerolie is voor effectieve gesprekken, saamhorigheid en besluitvorming
• hoge productiviteit
• loyale werknemers
• als je plezierig samenwerkt, straal je die positiviteit ook uit naar je klanten.

Wat je kunt doen om deze kracht positief te beïnvloeden

Bevorder humor. Formeer in het geheim een humorclub. Neem iemand van de postkamer, van verkoop, van de administratie en ga bij elkaar zitten. De opdracht: bedenk gekke, onverwachte dingen. Hang posters op in de gang met Loesje-achtige teksten. Bouw het op, creëer een hype en laat iedereen gissen waar het vandaan komt.…

Vergader met meer humor. Je hoeft geen moppen te kunnen tappen om een vergadering leuker te maken. Gebruik videofragmenten of cartoons. Bekijk de korte film van John Cleese (Meetings, Bloody Meetings), waarin hij laat zien hoe je korter, efficiënter en met meer plezier kunt vergaderen. Koop een clownsneus in een feestwinkel en zet die eens op als de situatie dat toelaat. Dat zorgt even voor een ontlading van de spanning. En dat betekent absoluut niet dat je elkaar niet meer serieus hoeft te nemen.

Humor tijdens personeelsfeestjes. Doe creatieve dingen bij personeelsbijeenkomsten. Cabaret, grappige voorvallen, vergroten of verkleinen. Improvisatietoneel kan ook bijzonder bijdragen aan saamhorigheid en ontspanning.

Bewaak de grens tussen humor en pesten. Pas op met grappen ten koste van een ander.

Onderzoek de functie van  “onschuldige” grappen. Als bij herhaling veel “onschuldige” grappen worden gemaakt, onderzoek wat daar achter zit. Of als iemand bij kritiek dit steeds pareert met een grap. Voer met zo iemand de dialoog en achterhaal welke overtuigingen zijn houding creëert en of de persoon zich bewust is van de consequenties van zijn gedrag.