Respect

Respect

Ieders houding, bepaalt de verhouding en daarmee onze verstandhouding.

Respect betekent aanzien, eerbied of waardering, die je hebt voor (of ontvangt van) iemand vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden.

Respect verbind je ook wel aan iemands positie op de maatschappelijke ladder of de mate waarin iemand een maatschappelijke waardering heeft weten op te roepen.

Je kunt respect tonen voor iemands opvattingen, ook als je die opvattingen niet deelt. Je laat de ander in zijn waarde.

Wanneer je respect voelt voor de uitzonderlijke kwaliteiten van een persoon, bijvoorbeeld voor de wijze van leidinggeven, dan gaat de waardering over in ontzag.

Respect kent zowel een voorwaarde als wederkerigheid. Een voorwaarde: ik behandel de ander met respect als hij mij met respect behandelt. Het is “Voor wat, hoort wat.”. Er is ook wederkerigheid: als iemand mij met respect behandelt, ontvangt de ander respect terug.

Als een ander jou verhoogt “Wat heb je dit goed gedaan.”, beantwoord je dat meestal met een terugverhoging., “Dank je, maar jij gaf mij ook een aantal goede tips hoor.”

Als iemand jou verlaagt “Jeetje wat een rommel op je bureau.”, beantwoord je dat dikwijls met een terugverlaging. Je kijkt bijvoorbeeld neerbuigend naar die vieze vlek op zijn jasje.

Respectvol gedrag is sterk afhankelijk van landen-, geloofs- en bedrijfscultuur. Wat de één accepteert, is voor een ander zwaar beledigend en getuigt van respectloos handelen.

Respectloos gedrag

Er zijn veel redenen waarom mensen zich respectloos gedragen:

• mensen testen hun macht, overeenkomstig puber gedrag
• het gevoel zelf niet met respect behandeld worden, door klanten, collega’s of leiding
• afreageren op een rotgevoel
• niet hebben geleerd in het voeren van respectvolle communicatie
• mensen met een sterke eigen wil en een grote behoefte aan autonomie kunnen zich in een niet passende omgeving flink ontmoedigd voelen. Dit kan ertoe bijdragen dat zij zich niet gehoord of gewaardeerd voelen en dat kan vervolgens uitmonden in respectloze en cynische houding en  gedrag.

Voorbeelden van remmende krachten:

• roddelen, pesten (mobbing)
• “grapjes” over geloof, afkomst en seksuele geaardheid
• iemand openbaar in de zeik zetten
• bovengemiddeld ziekteverzuim

Voorbeelden van ondersteunende krachten:

• mensen voelen zich geaccepteerd en in hun waarde gelaten
• tevreden en loyale klanten
• tevreden en loyale medewerkers

Wat je kunt doen om deze kracht positief te beïnvloeden

Introduceer cultuurmanagement. Lees publicaties over andere cultuurgebruiken. Volg een cursus of workshop over omgangsvormen met andere culturen.

Geef het goede voorbeeld. Laat je medewerkers ervaren dat je hen, juist tijdens moeilijke situaties, respectvol behandelt. Onderzoeken of jij zelf misschien het verkeerde voorbeeld geeft. In hoeverre toon je nonverbaal respectloos gedrag. En je weet. Als leidinggevende word je klakkeloos gekopieerd.

Bestrijd respectloos gedrag. Ga de dialoog aan met iemand die respectloos gedrag vertoont. Vraag de ander wat hij ermee bedoelt.

Bied je excuses aan als je zelf respectloos bent geweest. “Ik ervaar nu dat het respectloos van me was om jou in het bijzijn van de klant terecht te wijzen …”. Bijvoorbeeld: zeg op vriendelijke, kalme toon: “Als ik eerder op deze manier tegen jou heb gepraat dan spijt me dat. Ik wil je niet kwetsen. Kunnen we opnieuw beginnen?”.

Onderzoek of er een situatie van respectloos gedrag plaatsvond tijdens een machtsstrijd. Richt je op de gevoelens in plaats van op het respectloze gedrag. Zeg iets in de trant van: “Het is me duidelijk dat je ergens heel erg boos over bent. Het kwetst me als je op deze manier tegen me praat. Laten we even tot rust komen en verder praten als we ons straks beter voelen. Ik zou graag willen horen waar je zo boos over bent.” Mensen zijn meestal bereid te luisteren nadat er eerst naar hen is geluisterd.

Verhoog anderen in status. Je wordt op termijn terug-verhoogd.

Deel je gevoelens. “Het raakt me als je zo tegen me praat. Ik wil straks graag met je praten over andere manieren waarop je me kunt vertellen wat je wilt of hoe je je voelt”.

Reageer niet op eisen.

Het werkt constructief als je vooraf aangeeft wat je gaat doen. “Als jij me afsnauwt/brutaal bent/ … ga ik de kamer uit tot we beiden gekalmeerd zijn en we weer op een liefdevolle manier en met respect kunnen communiceren.”